Zen onder de kerstboom?
Op het gevaar af aangezien te worden voor handelaar in vijgen na Pasen, even iets over de voorbije decembermaand. Hebben jullie het ook weer overleefd, lezers? Ik bedoel: die opgefokte drukte van het jaareinde? Eerst Sinterklaas en de speelgoedmarathon van de goedheiligman? Dan de kerstman met de verlanglijstjes en de pakjes onder de kerstboom? Ten slotte de nieuwjaarsperiode met de obligatoire eindejaarsdiners al dan niet vergezeld van het o-zo-leuke (relatie)geschenk? Hebben jullie meegedaan met de oliebollendomme pakjesdans in deze eindejaarsperiode? Meegestruind door de met duizenden valse - want commerciële -, maar toch zo stemmige lichtjes aangeklede winkelstraten? Verbluft staan kijken bij de etalages? Je ogen uitgekeken op cadeautjes die je niet kunt kopen en ook niet krijgen? Staan meeschuifelen in de eindeloze rij van geschenkenjagers in alle trendy winkels van de stad? En de nabije toekomst oogt niet veel beter. Daags na Kerstmis al opent eBay weer zijn rubriek voor foute cadeau, een week later komt de koopjesperiode eraan en rennen we ons weer enkele dagen de pleurus op zoek naar dat ene geschenk-voor-onszelf dat we een maand eerder niet wilden of konden kopen. De geleden verliezen moeten gecompenseerd worden, toch? Enne…: ik consumeer, dus ik ben. Het moet me van het hart dat ik me een aantal keer wee gevoeld heb in de buik bij het aanschouwen van zoveel consumptiedrift.
En ik niet alleen, blijkbaar. Enkele weken geleden brak ene Kelly Deriemaeker (‘de voormalige schrik van de winkelstraat’) in De Standaard Magazine een lans voor Stoppen met Shoppen (‘de beste beslissing die ik kon nemen’). Niet uit humanitaire overwegingen of zo (‘er is nog zoveel honger in de derde wereld’), ook niet uit gierigheid of besparingsdrift. Wel uit louter plezier (‘Het maakt het leven zo heerlijk simpel.’) Gewoon terug naar de essentie zeg maar. Dingen die op zijn, worden uiteraard vervangen. Een espressootje in de stad kan nog, vooral omdat het thuis zo lekker niet smaakt. Andere dingen kunnen ook, op voorwaarde dat ze goed dienst doen en lang meegaan… Maar wél gedaan met dat dertiende paar schoenen in de rij en het zoveelste boek dat nooit gelezen wordt. En weg met het nieuwe merk deodorant of mascara dat volgens de advertenties zoveel meer ecologisch verantwoord is dan alle vorige…
De voordelen van Kelly’s nieuwe ingesteldheid zijn duidelijk. Extra tijd, beweert ze, want minder rondstruinen in de winkelstraten. Extra ruimte, bezweert ze, want minder overbodige dingen in huis. Een geruster gemoed, weet ze, want weg met het duiveltje van de koopdrang. Meer controle via de één-in-één-uit-regel (‘wat op is, wordt bijgekocht’), voert ze aan en ook minder schuldgevoel wegens geen moeilijke momenten van verantwoording meer (‘waarom heb ik nu eigenlijk toch weer een handtas bijgekocht?). Kortom: meer zen! Minder schaap-in-de-kudde-mentaliteit!
Ben ik nu een asceet geworden? Nee, maar verhelderend vind ik het wel. En om de logica ervan in te zien hoef je echt niet een nacht op een kale bergtop door te brengen. We consumeren zo oneindig veel nutteloosheid, lezer. Ik denk dat ik het ook maar eens probeer het volgend jaar. Eerst eens diep nadenken voor ik de creditcard weer bovenhaal. Misschien eens een alternatief cadeau vragen, een doe-iets-bon of zo. En vooral: zen onder de kerstboom. Mooi voornemen bij het begin van een nieuw jaar. Toch? Ik laat nog weten hoe het afloopt.