Vlucht 714 antwoordt niet meer
Omdat hij lezen belangrijk vond en over een kroost met brede belangstelling voor het geschreven woord opgezadeld zat, onderschreef mijn vader – vroeg in de jaren zestig – een abonnement op de Reinaert-romanreeks van uitgeverij De Arbeiderspers. Elke maand viel er dus bij ons een nieuw boekje in de bus dat ik gretig tot mij nam. Na lezing bracht ik het devoot onder in het te kleine boekenkastje in de gang van ons huis, klaar voor een vernieuwde lectuur door mijn zus en broer die immers enkele jaren jonger waren dan ik en die dus met enige vertraging met al dit moois geconfronteerd zouden worden. Zo las ik in korte tijd Vlaamse klassiekers als De Pastoor uit de Bloeyende Wijngaerdt, De Paap van Stabroek en Het Kindeke Jezus in Vlaanderen. Maar af en toe viel er ook wel eens een minder klassiek snoepje in onze brievenbus. Eén van de boekjes heette Vlucht 714 antwoordt niet meer en ging over een passagiersvliegtuig in moeilijkheden. Hoog boven de Rockies en met een snelheid van 210 mijl koos het zijn weg door de donkere nacht op weg naar Vancouver. Dan, plotseling, brak er bij de passagiers een voedselvergiftiging uit, die zich – o ramp! – spoedig uitbreidde tot de bemanning. In die tijden associeerde ik een passagiersvliegtuig enkel met een witte streep in de staalblauwe lucht op een zonnige en zorgeloze vakantiedag. De andere dagen zat ik immers op school, waar ons ondermeer elementair uitgelegd werd hoe een vliegtuig werkte. Met veel ontzag ook keek ik op naar de weinige waaghalzen in mijn omgeving die aan boord van zo’n stalen vogel naar het andere eind van de wereld durfden reizen. Daarom fascineerde deze avonturenroman van John Castle me meer dan de avonturen van pastoor Serneels en diens huishoudster Sophie in ‘De Bloeyende Wijngaerdt’ of de amoureuze lotgevallen van Juffrouw Symphorosa, begijntje. Ik heb Vlucht 714 dan ook wel een keer of vijf gelezen, voor ik het aan de appreciatie van mijn zus of broer overliet. Als die het al ooit gelezen hebben.
De geschiedenis zit vol met parallellen. Enkele weken geleden verdween plots vlucht MH370 van alle radarschermen. De laatste woorden uit de cockpit waren het ‘All right. Good night.’ van de gezagsvoerder. Daarna niks meer. Stilte en mysterie alom. Een dag later bleek dat iemand aan boord erin moest geslaagd zijn alle communicatiesystemen van de airliner uit te schakelen, een klus die alleen een ingewijde kon geklaard hebben. Het toestel was nog urenlang onopgemerkt doorgevlogen. Hoe kon dat? En vooral, waar was het toestel neergestort? Wat was er met de bijna driehonderd passagiers gebeurd? Mysterie troef dus en dan ontstaan er al vlug complottheorieën… Was het toestel getroffen door een meteoor? Overgenomen door aliens misschien? Afgeleid naar China? Of naar Rusland? Of..? Op het ogenblik dat ik dit schrijf, speuren nog altijd honderdduizenden vrijwilligers naar visuele aanduidingen van restanten van de spookvlucht op satellietbeelden die iedereen die dat wil via internet kan raadplegen. Het lijkt een beetje op het scheepje-schieten waar we ons tijdens sommige saaie lessen op school wel eens bezighielden. C5? Plons! D7? Plons!
De obsessie waarmee iedereen de waarheid achter de mysterieuze verdwijntruc van vlucht MH370 wil achterhalen, toont echter ook aan dat we in onze hoogtechnologische wereld niet meer omkunnen met het mysterie en het ogenschijnlijk ongrijpbare. In een tijd dat de Amerikaanse inlichtingendiensten onze mailtjes meelezen, weten met wie we op welk moment telefoneren, waar we zijn en wat we doen, aanvaarden we niet meer dat al de technologie die ons leven mee bepaalt ook feilbaar is. Dat er bijvoorbeeld stomweg fouten en bugs in de computersoftware zouden kunnen zitten die onze vliegtuigen besturen. Het geeft ons het unheimlich gefühl van ondanks alles toch alleen en eenzaam te zijn, iets waar we blijkbaar niet meer mee weten om te gaan. We hebben blijkbaar nood gekregen aan het onuitgesproken, vaak gecontesteerde, maar ook comfortabele gevoel van instant verbondenheid met de rest van de wereld dat computers, tablets, mobieltjes en smartphones ons nu al een tijdje geven. En zo wordt het onuitstaanbaar dat we op een verklaring van iets mysterieus als de verdwijning van de Maleisische vlucht langer dan vierentwintig uur moeten wachten.
Oh ja. Ook nog even dit. Mocht iemand het plan opvatten de gebeurtenissen rond vlucht MH370 – inmiddels al dan niet bekend – te verwerken tot een speelfilm, is een kaskraker nu al verzekerd. Het gebeurde eerder al met de dramatische maidentrip van de Titanic. Ook met Alive!, een verfilming van de Andesvliegramp in 1972. Die nieuwe film kan dan – als Cinema Deluxe – naar onze bioscoopmastodonten over al te lande. Glaasje cava voorop. Ingeleid door een eminent filmkenner. En zonder de storende bijgeluiden die de knisperende nacho’s-met-kaassaus, de bakken popcorn en de emmertjes cola light nu eenmaal met zich meebrengen. Cinema Deluxe, dus. Inderdaad.