Gruis
Het is niet echt leuk meer: ontbijten met de ochtendkrant naast je, de kop dampende koffie in de hand en de verse boterham netjes op het plankje. Ook de cereals en het yoghurtje slikken zo moeilijk weg als je bij het ontbijt de krant leest. Vanop de frontpagina staart de wereld je kwaadaardig grijnzend aan, vaak met full page foto’s die alles nog zoveel indringender maken. Voorbeelden, vraagt u ? Ik ga enkele weken terug.
Dagelijks kregen (krijgen we nog altijd) foto’s te zien – de Standaard publiceert ze zelfs als centerfold – van het inmiddels volledig kapotgeschoten stadje Aleppo in Syrië. De foto die ik bekijk toont ruïnes en puin alom, een grote stofwolk in de verte, de slachtoffers blijkbaar net weggevoerd. Aan de linkerkant zie je een man, een tiener nog, met een oud machinegeweer in beide handen wegrennen langs wat er nog rest van wat vroeger zijn dorpsstraat was. Een lege munitiegordel zwiept blijkbaar mee heen en weer bij het lopen. Doodsangst in de ogen, want met een oud geweer en ‘geen munitie meer’ richt je niet veel uit tegen de kruisraketten van het regime. Oorlog dus. Over de voorbije maanden duizenden slachtoffers, meestal onschuldige mensen die rebellen genoemd worden en dus best zo snel mogelijk geliquideerd worden. (Hoeveel gezinnen zouden vaders, broers, zusters… verloren hebben in dit conflict?) Enne… Hoe diep ben je gevallen als je je als staatsleider tegen je eigen volk keert?
Nog een voorbeeld. Twee weken geleden vierden we de hoogmis van de democratie. Verkiezingen. Het volk kiest zijn leiders. ’s Anderendaags bots ik op de foto van de man die in Antwerpen de grote triomfator mocht acteren en daarbij bijzonder kort door de bocht ging. Je kent die foto nog wel: toen de plaat die bij zijn blijde intrede gespeeld werd eindelijk ‘afgezet’ was en de man aan zijn overwinningsspeech mocht beginnen, sloegen duidelijk de zekeringen door. Hij staat daar met een van frustratie vertrokken, messcherpe gelaatsuitdrukking en met vooruitgestoken wijsvingertje zijn achterban toe te schreeuwen dat ’tstad van hen (hem?) was. Dat laatste hoor ik opnieuw, want ik heb hem met stijgende verbijstering een avond eerder het hele nummer voor de televisiecamera’s zien opvoeren. Nadien volgde nog een zegetocht door de stad naar ‘het schoon verdiep’, dat zo nodig ‘opgeëist’ moest worden en waar hij op het balkon mocht verschijnen en zich laten toejuichen door enkele honderden meelopers die niet binnen geraakt waren. Er was nauwelijks iemand die ‘boe’ durfde roepen. De foto – en het filmpje – haalde de Europese pers en circuleert ook nog op facebook, zij het dat enkele spuiters de lef hebben gehad er enkele attributen zoals een klein dun snorretje aan toe te voegen, waarmee ze overigens perfect ook mijn indruk van het gebeuren een extra dimensie gaven.
En dan vorige week, toen Ford besliste de tijd niet één uur (zoals het in deze contreien in deze maand gebruikelijk is), maar in één klap vijftig jaar terug te draaien. Op de voorpagina van mijn favoriete krant een foto van de anonieme Fordarbeider met het rode t-shirt (rugaanzicht) met daarop de tekst ‘Foerd – Ein Mann, ein Wort’. Ze illustreert op een pijnlijke manier de mores die er momenteel heersen in het wereldje van de multinationals. Minder dan een maand vroeger gemaakte afspraken zijn van geen tel meer. Men schrikt er niet voor terug in één klap tienduizend mensen (hoeveel gezinnen zijn dat?) op straat te zetten. En men speelt gewetenloos landen-in-moeilijkheden tegen mekaar uit door de productie van de ene fabriek over te hevelen naar een andere, omdat die in een economisch nog problematischer regio ligt, waar de loonkosten dus ook lager zijn. En iedereen acteert machteloosheid. De arbeiders zijn verontwaardigd, woedend… later gelaten, ontgoocheld en eenzaam. De politici nemen (wellicht kortstondig, tot de eerste verontwaardiging opgedroogd is) dure en nieuwe woorden in de mond zoals taskforce, reconversieplan, outplacement en nog van dat fraais, maar ieder van hen weet dat ze niet bij machte zullen zijn de situatie om te draaien en – liefst ook in één klap – die tienduizend arbeiders opnieuw brood op de plank te bezorgen. Ook wij, de mensen uit de dorpsstraat vinden het erg en voelen mee, we twitteren en facebooken erop los: solidariteit troef. Zelfs vetbetaalde voetbalvedetten van de plaatselijke club willen hun solidariteit tonen door met een rouwband aan hun Europese voetbalavond te beginnen enkele dagen later, maar worden teruggefloten door de Europese voetbalvereniging UEFA die voor dergelijke statements geen scenario’s heeft. Wat overblijft is dus de machteloosheid en vooral de praktische en financiële moeilijkheden van een groot deel van de getroffen regio: over hoeveel gezinnen ging het ook alweer zei u?
Gruis in mijn hersenpan dus, ’s morgens bij het ontbijt. Ik kan er maar niet aan wennen.