Bonsai-van-den-Aldi

Ooit overkwam me iets soortgelijks en ik kan het me dus zó voorstellen: die man, in de Aldi. Bij de speciale aanbiedingen op zaterdag hoort die week in november een collectie bonsais, rechtstreekse import uit China. Boompjes in een schaaltje uit het Oosten tegen een spotprijs. Hij wordt er onmiddellijk door vertederd. Het doet wat, zo’n ulmus parviflora die in de vrije natuur tien tot achttien meter hoog kan worden: nu in miniformaat in een schaaltje van aardewerk. Vergelijk het met een puppy: ook altijd liever, aantrekkelijker en vooral aaibaarder dan de volwassen hond. De man loopt er eerst achteloos aan voorbij: hij is gekomen voor de koekjes, de groenten en twee kilo sinaasappelen. Maar de boompjes in hun (lelijke?) grasgroene schaaltjes blijven hem aantrekken: hoe krijg je ze zo klein, zo kwetsbaar, zo… mooi? Strategisch staan ze opgesteld in de buurt van de kassa en bij het wachten in de rij besluit hij er eentje te kopen. Het mooiste exemplaar, volgens hem, voor twee keer geen geld, toch?

Terug thuis geeft hij het boompje een ereplaats op de vensterbank in zijn woonkamer. En het olmpje wordt vertroeteld en verzorgd. Dagelijks wordt het van alle kanten bekeken en gekeurd. Wekelijks worden de broodnodige scheutjes water toegediend. Maar na een maand begint het mis te lopen: het boompje kwijnt weg, dat is al snel duidelijk. Gele blaadjes, die één voor één afvallen. Elke morgen liggen er wel enkele tientallen onder aan de stam. De man voelt zich verantwoordelijk voor zijn boompje, is er het hart van in, vraagt zich af wat hij kan doen, welke remedies hem nog ter beschikking staan om het onheil te keren. En uiteindelijk komt hij via een webpagina op het internet terecht bij de voorzitter van de kleineboompjesclub waar ikzelf ook lid van ben. De oplossing voor zijn probleem krijgt hij telefonisch en onmiddellijk: dat boompje moet dringend het huis uit en de frisse lucht in. Zijn bonsai heeft door de warme gezelligheid binnenshuis een seizoenswissel gemist en is niet op tijd in wintermodus geraakt. Dus naar buiten met het olmpje en uitkijken wat er gebeurt in de lente…

Hij vertelde me dit verhaal enkele dagen geleden tijdens de workshop die onze club jaarlijks twee keer organiseert. We komen dan met een tiental liefhebbers samen om onze boompjes te verzorgen: wortelsnoei en verpotten in het voorjaar. Vormsnoei en winterverzorging in het najaar. En vooral: veel vertellen over onze gemeenschappelijke hobby. De man zit eerst een beetje mistroostig naast me, want hij vindt dat er - in vergelijking met de boompjes waar wij aan werken - geen leven in zijn bonsai te bespeuren is. Ook is hij erg onder de indruk van de collectie scharen, tangen en wortelhaken die we gebruiken en die de club in de loop der jaren heeft opgebouwd. ‘Dat heb ik allemaal niet,’ zucht hij vertwijfeld. Hij fleurt toch een beetje op als ik aan de uiteinden van de takken van zijn boompje de minuscule groene groeiknopjes ontdek die binnen een paar weken voor nieuwe blaadjes zullen zorgen. En hij wordt zelfs een beetje euforisch als Anna, met haar drieëntachtig jaar het oudste lid van onze club, mijn diagnose bevestigt: het komt wel goed met je boompje! Samen gidsen we hem door het hele verpottingsproces: boompje uit de schaal, wortels ontwarren en inknippen, nieuwe akadama-aarde in de pot, boompje vastzetten, vormsnoei, bedraden en afwerken. Klaar. Hij doet er de hele namiddag over. In die tijd hebben de meesten van ons drie of meer boompjes onder handen gehad. Opvallend: niemand doet geringschattend over zijn bonsai-van-den-Aldi en iedereen geeft hem zijn deel van de tips die de belangrijkste reden zijn van onze samenkomsten. Aan het einde van de workshop doet Anna hem een klein ligusterboompje cadeau. Hij wil ervoor betalen, maar ze wuift zijn vraag weg en zegt alleen maar: ‘Zorg er maar goed voor, jong. Dit boompje verliest in de winter zijn blaadjes niet, maar het moet ook buiten staan’. Als ze hem nakijkt terwijl hij met lichte tred weer naar huis vertrekt, zegt ze tegen me: ‘Dat wordt een heel grote, jong’. Het is weer eens lente.